Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương…
Nếu bình chọn món ăn tiêu biểu cho ẩm thực Việt Nam, có lẽ sẽ không ít người nghĩ tới món canh rau muống ăn kèm cà dầm tương. Đó không hẳn là do ảnh hưởng của câu ca dao “Anh đi anh nhớ quê nhà/Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương” mà còn bởi món ăn này đã thẩm thấu vào tâm hồn Việt nét quê dân dã mà không nơi nào trên thế giới có được.
Chợt nghĩ, chắc không ở đâu trên thế giới có rau muống như Việt Nam. Rau muống là một trong những thứ rau dễ trồng nhất ở xứ Việt. Loại cây này sinh sôi nảy nở nhanh chóng trên mặt ao, mặt ruộng mà chẳng cần chăm bẵm. Sức sống bền bỉ, mạnh mẽ của nó khiến người ta liên tưởng tới chính con người nơi đây. Cà pháo cũng là loại thực phẩm gắn liền với lịch sử đất nước. Cà xuất hiện từ rất sớm, thúng cà nuôi Gióng lớn đánh giặc Ân. Không phải ngẫu nhiên mà Gióng ăn cơm với cà chứ không phải là món khác. Cà là thực phẩm thường xuyên, dường như không thể thiếu trong bữa ăn truyền thống. Ở trong mỗi gia đình Việt xưa, chum cà là hình ảnh quen thuộc và phổ biến nhất. Muốn đánh giá xem một người con gái có đảm hay không, các bà mẹ chồng tương lai thường “vô tình hay hữu ý” mà xem chum cà hay dưa muối.
Nhiều Việt kiều ở nước ngoài tâm sự, một trong những thứ khiến họ nhớ Việt Nam là món rau muống với cà. Nếu như thèm phở hay cơm, ở nước ngoài người ta vẫn có thể chế biến được, nhưng rau muống với cà thì không thể, vì thế nỗi nhớ càng thêm khắc khoải.
Rau muống xanh non, cuộng nhỏ mềm mà luộc lấy nước thì tuyệt. Nhất là luộc bằng nước mưa, canh sẽ có màu xanh đẹp mắt và vị ngọt tự nhiên. Luộc rau muống khéo là không để cho rau ngả màu, rau phải xanh khi gắp ra đĩa. Rau muống chứa nhiều vitamin A, vì thế nếu luộc rau mà đạy vung nồi thì rau sẽ ngả màu không đẹp. Rau luộc vừa chín tới, không hăng mà vẫn giòn mới đúng tiêu chuẩn. Canh rau luộc mà được vắt thêm ít nước cốt chanh hoặc dầm với sấu chua sẽ là cực phẩm cho ngày hè xứ nhiệt đới.
Người Việt truyền thống lấy cà pháo quả trắng vỏ mỏng rửa sạch, ướp muối trong cả chum hay vại lớn để ăn dần. Khi muốn chế biến món cà dầm tương, các bà các mẹ thường cho một ít mỡ vào chảo rồi phi tỏi lên cho thơm nức mũi. Khi mùi hương của tỏi phi đã bay ra khắp chòm xóm thì đó mới là lúc cho tương vào. Tương bần là ngon nhất. Tương bần ngọt thơm đưa lại cảm giác êm dịu cho vị giác. Sau khi cho tương vào chảo, điều quan trọng nhất là phải nêm nếm gia vị cho vừa ăn. Một chút đường, thêm vài lát ớt đỏ đẹp mắt là được. Dầm cà vào nước sốt tương hấp dẫn đó cho ngấm, ăn cùng với canh rau muống là sự kết hợp tuyệt hảo. Cà ăn ngậy và giòn, bùi mà vẫn dai, chua mặn vừa đủ lại ngọt ngọt vị tương, thoang thoảng hương tỏi phi hấp dẫn.
Canh rau muống với cà dầm tương là món ăn thuần Việt không nơi nào trên thế giới có được. Dù cho ngày nay văn hóa đông tây đã trở nên gần gũi, thức ăn trở nên phong phú hơn nhưng món ngon này vẫn là lựa chọn yêu thích của những tâm hồn Việt.
