Cốm làng Vòng – nồng nàn đưa hương mùa sang Thu
Ghé Hà Nội mỗi độ thu về, chắc hẳn du khách sẽ khó quên được hương thơm ngọt dịu, thanh mát của cốm làng Vòng – thức quà dân dã mà đầy thanh tao đi cùng năm tháng được gìn giữ cho đến tận ngày nay. Gói mình trong lá sen với hương thơm dịu nhẹ, cốm xanh một màu xanh ấp ủ của lúa nếp non đã làm nên nét văn hóa ẩm thực đặc trưng rất mùa Thu của người Hà Nội.
Cốm làng Vòng – gọi mùa Thu về trên từng con phố
“Hà Nội mùa thu, mùa thu Hà Nội” nơi có thức quà độc đáo mang tên Cốm làng Vòng – được xem là đặc sản ẩm thực của Việt Nam nói chung và của người Hà Thành nói riêng. Đây là một nét đẹp văn hóa của người Hà Nội, một sản phẩm đặc trưng của người làng Vòng nay là phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội.
Cốm làng Vòng nổi tiếng đã đi vào ca dao, tục ngữ dân gian từ xa xưa như một niềm tự hào của người dân nơi đây:
Cốm Vòng, gạo tám Mễ Trì
Tương Bần, húng Láng, còn gì ngon hơn!
Nghề làm cốm làng Vòng bắt nguồn từ truyền thuyết: Vào một mùa thu cách đây cả ngàn năm, khi những bông lúa nếp bắt đầu uốn câu thì trời đổ mưa to, gió lớn, đê vỡ khiến những ruộng lúa cao nhất đồng cũng ngập chìm nghỉm trong làn nước. Người làng Vòng đành mò cắt những bông lúa còn non ấy đem về rang khô ăn dần để chống đói. Nhưng không ngờ, cái sản phẩm bất đắc dĩ ấy lại có hương vị rất riêng, rất hấp dẫn khiến người làng Vòng vô cùng yêu thích, thường hay làm để ăn chơi mỗi khi mùa thu đến. Dần theo năm tháng, cứ mỗi lần làm lại là một lần rút kinh nghiệm, không ngừng sáng tạo thêm nên hạt cốm ngày càng xanh, càng mỏng, càng dẻo, càng thơm,…
Rồi không biết từ khi nào, cốm làng Vòng vượt ra khỏi lũy tre làng, theo những gánh hàng rong trở thành thức quà quê trao đến người thân, những người sành ăn, trở thành nét ẩm thực tao nhã đi cùng năm tháng, sống và lớn lên cùng bao lớp người con đất Hà Thành.
“Mùa thu hương cốm gọi về
Xốn xang đến lạ hương quê đầu mùa”
Kể từ đó, mỗi độ Thu sang, người ta lại nhớ đến hình ảnh những gánh cốm nằm nhịp nhàng trên đôi vai của các bà, các mẹ theo chân đi khắp các con phố, ngõ hẻm, lan tỏa hương thơm giữa lòng thành phố Hà Nội nhộn nhịp. Thu về trên những gánh hàng rong, những hạt cốm xanh màu xanh của ngọc, mỏng dẹt, vừa dẻo vừa thơm – cái hương thơm rất riêng của lúa nếp mới qua thời kỳ ngậm sữa, mang đậm hương sắc thời gian, nét đẹp văn hóa của người Việt Nam.
Cốm làng Vòng – thức quà quê giản dị đậm chữ Tình
“Giản dị, thanh tao nhưng đậm chữ Tình” là những gì người ta nghĩ về mỗi khi nhắc đến Cốm làng Vòng. Cũng bởi lẽ đó Cốm trở thành thức quà độc đáo của người Hà Nội khiến bất kỳ ai khi đặt chân đến đây đều muốn mua về làm quà cho gia đình và người thân.
“Cốm xanh bọc lá sen già
Vị thơm ngầy ngậy thoảng qua ngọt ngào
Cốm Vòng dẻo ngọt hôm nào
Đắm chìm hương vị dạt dào yêu thương”
Một gói Cốm ngon phải trải qua 7-8 lần giã mới đủ độ mềm, thanh mảnh và dẻo dai. Chứa đựng trong đó là cả bầu trời tâm tư, tình cảm của người làm Cốm cũng như những tình cảm chân quý của người gửi dành cho người nhận. Cốm thành phẩm phải được gói trong hai lần lá sen thơm mùi hương đồng cỏ nội chứ không đựng trong hộp hay túi nilon như những thức quà khác. Bên ngoài, dùng cái lạt rơm thơm mùi lúa nếp buộc lại để gói trọn, lưu giữ những gì tinh túy nhất của đất trời vào đây. Có thể nói rằng, trời sinh lá sen là để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen. Không có lá sen thì không còn gọi là cốm, mà cốm ngon nhất định phải được gói trọn vẹn trong lá sen.
Và thưởng thức cốm cũng là cả một nghệ thuật. Nhà văn Thạch Lam đã từng viết: “Cốm không phải là thức quà của người ăn vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ. Lúc bấy giờ ta mới thấy mùa thu lại cả trong hương vị ấy, cái mùi thơm phức của lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ: trong màu xanh của cốm, cái tươi mát của lá non, và trong chất ngọt của cốm, cái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc.” (Trích Một thức quà của lúa non – Thạch Lam).
Khi những lớp lá sen được giở ra, thấy trong đó là những hạt cốm mềm dịu, sạch sẽ và tinh khiết, không mảy may một chút bụi nào. Thức quà thần tiên ấy, người thưởng thức nhẹ nhàng nâng đỡ, từ từ nhâm nhi như chính sự kính trọng cái lộc của trời đất ban tặng, sự khéo léo của người làm cốm và sức sống tiềm tàng của những bông lúa nếp thơm. Thức quà giản dị ấy sẽ trở nên trang nhã và đẹp đẽ hơn, niềm vui cũng sẽ ngọt ngào hơn khi được thưởng thức cùng những người thân yêu trong gia đình, nhất là trong những ngày thời tiết vào Thu như thế này.
Thức cốm mềm mang nặng nắng sương đã làm nên nét văn hóa đậm chất riêng người Hà Nội, trở thành niềm yêu thích, tự hào của biết bao người dân nơi đây. Và bạn cũng yêu thích Cốm làng Vòng chứ?
